Fecal
Microbiota Transplantation (FMT)
“การปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระ”
รักษาโรคลำไส้อักเสบ (Enteritis)
โรคลำไส้อักเสบ (โรคติดเชื้อในลำไส้)
คือ โรคที่เกิดจากเนื้อเยื่อที่บุภายในลำไส้มีการอักเสบจากติดเชื้อ ซึ่งเชื้อแบคทีเรียมีหลายชนิด เช่น E.coli, Staphylococcus และ Clostridium
difficile เป็นต้น
อาการของการติดเชื้อแบคทีเรียที่เยื่อบุในลำไส้
คือ ถ่ายบ่อย ถ่ายเป็นน้ำปนมูกเลือด ปวดท้อง คลื่นไส้ ไปจนถึงมีตะคริว ไข้สูง
ลำไส้บวม ในกรณีท้องร่วงอย่างรุนแรงทำให้ผู้ป่วยสูญเสียน้ำ เกลือแร่
หรืออิเล็กโตรลัยต์จนถึงมีภาวะช็อคได้
การรักษา
การให้ยาปฏิชีวนะ
เช่น clindamycin penicillin,
cephalosporin, vancomycin และ metronidazole เป็นต้น การใช้ยาปฏิชีวนะเป็นเวลานาน ทำให้เกิดการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้
หรือเมื่อเรามีสุขภาพอ่อนแอ ภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานได้ไม่ดีนัก เช่น
ในผู้สูงอายุหรือผู้ที่ต้องพักรักษาตัวในโรงพยาบาลเป็นเวลานาน ก็จะทำให้เชื้อแบคทีเรีย
Clostridium difficile นี้กลายเป็นการก่อให้เกิดโรคลำไส้อักเสบได้
โดยจะแบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว พร้อมกับสร้างและปล่อยสารพิษและแก็สออกมาในลำไส้
ทำให้ลำไส้อักเสบ เกิดเป็นแผลในลำไส้และเกิดเนื้อตาย ผู้ป่วยมักมีอาการปวดท้อง
ท้องเสีย ถ่ายเหลว
เมื่อรักษาด้วยยาปฏิชีวนะจนอาการดีขึ้นแล้วก็ยังมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำสูง
และเมื่อกลับมาเป็นซ้ำก็มักจะไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะนั้น ซึ่งหากอาการอาจรุนแรงมากจนถึงขั้นเสียชีวิตได้
Fecal Microbiota Transplantation (FMT) คือ “การปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระ” เป็นการนำอุจจาระของผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรง นำมาใส่ในลำไส้ใหญ่ของผู้ป่วยโรคติดเชื้อเรื้อรังที่ลำไส้โดยใช้การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่และทวารหนักหรือการส่งท่อลงไปจากจมูกถึงลำไส้ใหญ่ จากผลการรักษาชี้ให้เห็นว่าการรักษาโดยวิธีนี้มีประสิทธิภาพและได้ผลดีกว่าการใช้ยาปฏิชีวนะ
ขั้นตอนการทำ
- เริ่มจากการเอาอุจจาระจากบุคคลที่มีสุขภาพดี
ตรวจสุขภาพแล้วปราศจากโรคติดเชื้อต่างๆ เช่น ตับอักเสบ เอชไอวี และพยาธิ
- ทำการเก็บอุจจาระในวันที่จะทำการปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระ
โดยใช้อุจจาระปริมาณ 50 กรัม ละลายในน้ำเกลือครึ่งลิตรแล้วกรอง ผ่านผ้าก๊อซเก็บไว้เฉพาะส่วนที่เป็นน้ำใสและนำไปใช้งานทันที
ส่วนตัวผู้ป่วย
- เตรียมความพร้อมด้วยการทำความสะอาดลำไส้ก่อนล่วงหน้าหนึ่งวัน
เมื่อผู้ป่วยพร้อม ทำการสอดท่อทางช่องจมูก ผ่านหลอดอาหารไป ยังลำไส้เล็กส่วนต้น
- จากนั้นใช้กระบอกฉีดยาดูดสารละลายที่กรองได้จากอุจจาระทะยอยฉีดผ่านท่อดังกล่าวครั้งละ
50 ซีซี ช้าๆ จนหมด แล้วให้ผู้ป่วยนอนพักอย่างน้อย 30 นาที
- เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนแล้วผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้
นอกจากการใส่เชื้อจุลชีพจากอุจจาระเข้าท่อผ่านทางหลอดอาหารแล้วอาจใช้วิธีการใส่เชื้อจุลชีพโดยสอดท่อผ่านทางทวารหนักก็ได้
ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยและการพิจารณาความเหมาะสมของแพทย์
ผลจากการนำไปใช้
ปัจจุบันมีการตีพิมพ์ผลการทดลองรักษาเผยแพร่ในวารสารด้านการแพทย์อื่นๆ หลายฉบับ โดยมีการเปรียบเทียบผลการรักษาโดยใช้ยาปฏิชีวนะกับการรักษาด้วยการปลูกถ่ายจุลเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระ
พบว่าการรักษาโดยการใช้ยาปฏิชีวนะ ทำให้ผู้ป่วยหายจากโรคลำไส้อักเสบได้เพียง
31% ส่วนการรักษาด้วยการปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระให้ผลการรักษาที่ดีกว่า
คือหลังจากการปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระครั้งแรกพบว่าผู้ป่วยหายจากโรค 81%
และผู้ป่วยอีก 12.5% หายจากโรค
หลังจากการปลูกถ่ายครั้งที่สอง นอกจากนี้ยังไม่พบว่าผลข้างเคียงจากการปลูกถ่ายเชื้อจุลินทรีย์ในอุจจาระ
ข้อดี - หายจากการเป็นโรคลำไส้อักเสบ(โรคติดเชื้อในลำไส้)
- ไม่มีผลข้างเคียงเหมือนยาปฏิชีวนะ
ข้อเสีย - ผู้ป่วยอาจไม่ยอมรับการรักษาเนื่องจากรู้ว่าเป็นอุจจาระ
- ค่าใช้จ่ายในการรักษาสูง
อ้างอิง
พรรณิการ์ วานิช.(2557).ปลูกถ่ายอุจจาระ วิธีใหม่รักษาลำไส้อักเสบเรื้อรัง.ค้นเมื่อ
วันที่ 25 มีนาคม 2559.จาก เว็บไซต์: http://news.voicetv.co.th
รองศาสตราจารย์แม้นสรวง วุฒิอุดมเลิศ.(2557). Fecal therapy or Fecal microbiota transplant (FMT).ค้นเมื่อ 22 มีนาคม 2559,จาก
ภาควิชาจุลชีววิทยา คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลเว็บไซด์: http://www.pharmacy.mahidol.ac.th
ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ.(ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์).การปลูกถ่ายอุจจาระ.ค้นเมื่อ
22 มีนาคม 2559.จากศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ
เว็บไซด์: http://www.bangkokhealth.com
Ed Cara.(2016). Fresh Or Frozen, Fecal Transplants Are Effective At
Combatting C. Difficile Infection?.Search on 25 March
2016. From: http://www.medicaldaily.com
Press Customizr.(2016). What is FMT?.Search on 25
March 2016. From http://thefecaltransplantfoundation.org
จัดทำโดย นางสาวประกายดาว หลวงโตน
5701210408 sec.A
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น