มหัศจรรย์แห่งการรักษาด้วยออกซิเจน : Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO)

มหัศจรรย์แห่งการรักษาด้วยออกซิเจน : Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO)

ออกซิเจนถือว่าเป็นก๊าซที่มีความสำคัญอย่างมากในการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นมนุษย์ สัตว์หรือพืช ออกซิเจนเป็นส่วนประกอบของอากาศที่มนุษย์ เราหายใจเข้าไป  เพื่อใช้ในขบวนการเผาผลาญสารอาหารต่างๆ ให้ เป็นพลังงาน และเพื่อให้เซลล์ต่างๆ ของร่างกายใช้หายใจ หากเซลล์ของอวัยวะต่างๆ ในร่างกายได้รับออกซิเจนลดลงหรือขาดออกซิเจนจะทำให้อวัยวะนั้นๆ ตายได้  ดังนั้นออกซิเจนจึงถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์และการพยาบาล

ประโยชน์ของออกซิเจน

1. ช่วยรักษาแผลเรื้อรัง เช่น แผลเบาหวาน แผลหลอดเลือด แผลที่เป็นผลจากการฉายรังสี

2. เพื่อเพิ่มปริมาณออกซิเจนในเนื้อเยื่อรอบแผล ทำให้เซลล์ต่างๆที่ได้รับออกซิเจนทำงานได้ดีขึ้นสามารถฆ่าเชื้อโรคได้ มีการสร้างเนื้อเยื่อและหลอดเลือดฝอยใหม่ขึ้นจึงช่วยในการสมานหรือการหายของแผลได้

3.ใช้ในการรักษาโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น ปอดบวม (pneumonia), emphysema เป็นต้น และโรคเกี่ยวกับหัวใจ

             4.ช่วยลดอาการอ่อนเพลียและช่วยให้ร่างกายมีภูมิต้านทานโรคเพิ่มขึ้น

             5.ช่วยให้อวัยวะต่างๆทำงานได้ดีขึ้นและช่วยผ่อนคลายความเครียด

             6.ช่วยในการกำจัดของเสียออกจากร่างกาย

             7.มีความจำเป็นในการเผาผลาญสารอาหารในร่างกาย

ความแตกต่างระหว่างการรักษาด้วยออกซิเจนและการรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูง

 การให้ออกซิเจนในการรักษาปกติเป็นการรักษาโดยการให้ออกซิเจนเพียง 90% เพื่อทำให้ร่างกายสามารถนำไปใช้ในกระบวนต่างๆในร่างกายได้ ส่วนการรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูงเป็นการรักษาที่ใช้ออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% ทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพื่อไปเลี้ยงสมองและอวัยวะส่วนปลายได้ทั่วถึงกว่าเมื่อเทียบกับการรักษาด้วยออกซิเจนแบบปกติ

การรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูง Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO)คืออะไร?

เป็นการรักษาโดยให้ผู้ป่วยอยู่ในห้องปรับบรรยากาศพิเศษที่เรียกว่า Hyperbaric Chamberที่มีความดันภายในสูงกว่า 1 บรรยากาศและให้ผู้ป่วยได้รับออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% โดยการหายใจนำออกซิเจนเข้าไปในร่างกาย ทำให้เซลล์สมองได้รับออกซิเจนในระดับที่สูงกว่าการได้รับออกซิเจนตามปกติ ส่งผลให้ปริมาณออกซิเจนที่ละลายในเลือดแดงสูงขึ้น ทำให้ส่งออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์สมอง และอวัยวะส่วนปลายได้ทั่วถึงยิ่งกว่าเมื่อเทียบกับในภาวะปกติ

การรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูง Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO) ใช้รักษาอะไรได้บ้าง?

•แผลเรื้อรังต่าง ๆ เช่น แผลเบาหวาน แผลจากการฉายรังสี 
•ภาวะติดเชื้อจากแบคทีเรียทั้งชนิด Aerobic และ Anearobic Bacteria

•ภาวะติดเชื้อเรื้อรังของกระดูก

•การบาดเจ็บของอวัยวะที่ถูกบดกระแทก

•การบาดเจ็บจากไฟไหม้

•โรคที่เกิดจากการดำน้ำและโรคอื่น ๆ ซึ่งได้รับการยอมรับแล้วจากสมาคมแพทย์เวชศาสตร์ใต้น้ำ

 

  ข้อดีของการรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูง Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO)

1. ลดความพิการและสูญเสียอวัยวะ  

2. ช่วยให้แผลหายได้ดีขึ้นและเร็วขึ้น 

3. เพิ่มความเข้มข้นของออกซิเจนที่ไหลเวียนในกระแสเลือดและส่วนต่างๆของร่างกาย

4. ช่วยกระตุ้นการสร้างเส้นเลือดใหม่ในบริเวณเนื้อเยื่อที่มีการเสียหาย

5. ช่วยกระตุ้นเอนไซม์สังเคราะห์ในร่างกาย Superoxide dismutase (SOD) และสารต้านอนุมูลอิสระ

6. ช่วยกระตุ้นการทำงานของเซลล์ภูมิต้านทาน

7. ลดระยะเวลาของการรักษาลง สามารถกลับไปทำงานได้ตามปกติเร็วขึ้น

8. ลดค่าใช้จ่ายในการรักษา

ข้อเสียของการรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูง Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO)

ใช้ระยะเวลาในการรักษายาวนานและต้องต่อเนื่องคือระยะที่ใช้ในการรักษาประมาณ 2-3เดือน โดยต้องเข้ารับการรักษา HBOวันละ 1 ครั้ง ครั้งละ 90 นาที 5 วัน/สัปดาห์

การรักษาด้วยออกซิเจนความดันสูง Hyperbaric Oxygen Therapy  (HBO) มีภาวะแทรกซ้อนอย่างไรบ้าง?

1.หูชั้นกลางบาดเจ็บจากความกดอากาศ (Middle ear barotrauma) อาจมีอาการหูอื้อ ปวดหูหรือปวดไซนัส

2. ภาวะที่ลมในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pneumothorax)

3. มีอาการปวดฟัน (Tooth pain/ Tooth squeeze)

4.อาการของระบบประสาทส่วนกลางที่เกิดจากออกซิเจนเป็นพิษ (Neurological oxygen toxicity (CNS toxicity)) กระตุ้นให้เกิดการชักได้

5. เกิดการทำลายเนื้อเยื่อปอดอันเป็นผลมาจากปริมาณออกซิเจนในเลือดสูงกว่าค่าปกติ (Pulmonary oxygen toxicity) มีอาการแน่นหน้าอก ปวดร้อนใต้หน้าอกและการไอ 

อ้างอิง 

1.กรมแพทย์ทหารเรือ.  (2556).  การรักษาด้วยออกซิเจนความดันสูง.สืบค้นจาก http://www.nmd.go.th/maritime/index.php?option=com_content&view=article&id=117:2013-08-25-22-44-56&catid=88&Itemid=435  เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2559

2.สุภาพร โอภาสานนท์.  (2554).  การรักษาผู้ป่วยด้วยออกซิเจนความดันบรรยากาศสูง(Hyperbaric Oxygen (HBO) Therapy).  สืบค้นจาก http://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=917   เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2559

3.สุภาพร โอภาสานนท์.   (ม.ป.ป.).  Hyperbaric Oxygen Therapy for Healing Problem Wounds. สืบค้นจาก https://www.bumrungrad.com/BIHFiles/56/56f1eefb-dc72-4922-abb6-820c012eb4ab.pdf  เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2559

4. Better being hospital.  (ม.ป.ป.).  การรักษาด้วยออกซิเจนแรงดันสูงหรือHyperbaric Oxygen Therapy (HBOT).สืบค้นจาก http://www.betterbeingthailand.com/our_service.php?lang=th&cate=2&id=112 เมื่อวันที่ 19 มีนาคม 2559

                                                                             จัดทำโดย      

                                                                       นางสาว ภัชธีญา  สุวรรณทัต  5701210569  Sec.A เลขที่ 23