กระดูกเทียมไทเทเนียม

กระดูกเทียมไทเทเนียม

เนื้องอกกระดูกถือว่าเป็นโรคที่มีความรุนแรง ผู้ป่วยบางรายอาจถูกตัดอวัยวะหรือนิ้วทิ้ง ในการรักษา แพทย์จะต้องตัดกระดูกที่เป็นมะเร็งออกไปทั้งชิ้น แล้วนำกระดูกจากส่วนอื่นๆ ของผู้ป่วยเอง เช่น ขา หรือเท้า มาใช้ทดแทนกระดูกที่ถูกตัดไป แต่อย่างไรก็ตามรักษาด้วยวิธีนี้ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถเคลื่อนไหวกระดูกชิ้นนั้นๆ ได้ และมีโอกาสเกิดซ้ำหลังผ่าตัดได้อีก

ปัจจุบันได้มีนวัตกรรมใหม่ๆ ในการผ่าตัดใส่กระดูกเทียมให้ได้ประสิทธิภาพมากที่สุด และหนึ่งในนวัตกรรมที่ดีที่สุดคือ กระดูกเทียมไทเทเนียม ซึ่งเป็นนวัตกรรมใหม่ที่ทันสมัย ปลอดภัย และราคาถูก หลังการผ่าตัดใส่กระดูกเทียมไทเทเนียมแล้วผู้ป่วยจะมีอาการเหมือนปกติ สามารถขยับนิ้วหัวแม่มือได้ดี และไม่พบปัญหาแทรกซ้อนจากการผ่าตัดแต่อย่างใด

ขั้นตอนการผลิตกระดูกเทียมจากโลหะไทเทเนียมโดยการพิมพ์สามมิติ

1. เริ่มต้นจากการสแกนกระดูกต้นแบบของผู้ป่วยด้วยเครื่องเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT-scan) โดยจะสแกนกระดูกต้นแบบจากกระดูกชิ้นเดียวกับที่อยู่ฝั่งตรงข้ามกับด้านที่เป็นโรค เช่น กระดูกนิ้วชี้ด้านขวาเป็นเนื้องอกและถูกทำลายจนเสียรูปร่างไป ก็จะใช้กระดูกนิ้วชี้ด้านซ้ายมาเป็นต้นแบบ

2. นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์และประมวลผลด้วยคอมพิวเตอร์ เพื่อแยกเอาชิ้นกระดูกต้นแบบที่ต้องการออกจากเนื้อเยื่อและกระดูกชิ้นอื่นๆ ที่อยู่ติดกัน

3. นำข้อมูลกระดูกต้นแบบมาปรับแต่งกลับข้าง (mirror image) พร้อมทั้งใช้คอมพิวเตอร์ช่วยออกแบบขนาดและตำแหน่งของรูที่จะเจาะบนกระดูกต้นแบบที่กลับข้างแล้ว สำหรับใช้เย็บตรึงกับเส้นเอ็นของผู้ป่วย

4. แปลงข้อมูลและป้อนเข้าเครื่องพิมพ์สามมิติ ทำการพิมพ์กระดูกต้นแบบโดยใช้เรซิน (resin) พร้อมตรวจสอบความถูกต้องสมบูรณ์

5. นำกระดูกต้นแบบเรซินที่ได้จากการพิมพ์สามมิติมาใช้เป็นต้นแบบในการผลิตเป็นกระดูกเทียมโลหะ ด้วยเทคโนโลยีการหล่อโลหะแบบขี้ผึ้งหาย (Lost-wax casting) โดยใช้โลหะไทเทเนียมเป็นวัตถุดิบ

6. นำกระดูกเทียมโลหะไทเทเนียมที่ได้มาขัดผิว ทำความสะอาด และฆ่าเชื้อโรค

การนำกระดูกเทียมจากโลหะไทเทเนียมมาใช้งาน

หลังจากได้เตรียมผลิตกระดูกเทียมจากโลหะไทเทเนียมไว้เรียบร้อยแล้ว จึงดำเนินการผ่าตัดตามขั้นตอน ดังนี้

1. ผ่าตัดเอากระดูกที่เป็นเนื้องอกหรือมะเร็งกระดูกออกทิ้งไปทั้งชิ้น

2. นำกระดูกเทียมไทเทเนียมที่เตรียมไว้มาใส่ทดแทน

3. เย็บเส้นเอ็นของผู้ป่วยยึดตรึงกับกระดูกเทียมให้แข็งแรง ป้องกันการเคลื่อนหลุดจากตำแหน่งที่ต้องการ

4. ใช้โลหะหรือลวดดามยึดไว้ชั่วคราว เพื่อให้เอ็นสมานตัวให้ดีก่อน ใส่เฝือกช่วยพยุงชั่วคราว

5. รอจนเอ็นและเนื้อเยื่อสมานตัวจนดีแล้ว จึงเอาลวดและเฝือกที่ดามออก ปกติใช้เวลา 4-6 สัปดาห์

6. เริ่มฝึกขยับและใช้งาน

ในบางกรณีอาจต้องผ่าตัดสองขั้นตอน คือ การผ่าตัดเอากระดูกที่เป็นเนื้องอกออกจนหมด แล้วใส่ซีเมนต์ทางการแพทย์ไว้ชั่วคราว รอจนแน่ใจว่าไม่เกิดเนื้องอกซ้ำอีก (รอประมาณ 6-12 เดือน) จากนั้นจึงทำการผ่าตัดครั้งที่สองเพื่อนำกระดูกเทียมใส่ทดแทน

ข้อดีของการผลิตกระดูกเทียมไทเทเนียม

1. มีขนาดและรูปร่างเหมือนกระดูกปกติของผู้ป่วยคนนั้นๆ ทุกประการ

2. สามารถผลิตสำหรับใช้เฉพาะบุคคล เข้ากับสรีระกระดูก เหมือนกระดูกเดิมของผู้ป่วย

3. มีน้ำหนักเบา แข็งแรงทนทาน และมีความปลอดภัยสูงเนื่องจากเข้ากันได้กับเซลล์ของมนุษย์

4. ใช้ใส่ทดแทนกระดูกที่ถูกทำลายเสียหายจากสาเหตุต่างๆ เช่น เนื้องอกกระดูก อุบัติเหตุ เป็นต้น

5. กระบวนการผลิตใช้ระยะเวลาไม่นาน ประมาณ 1 สัปดาห์

6. สามารถใช้ได้ในกระดูกที่ไม่สามารถหาวัสดุอื่นมาทดแทนได้

7. ราคาประหยัด และสามารถผลิตได้ในประเทศไทย

เอกสารอ้างอิง

สำนักข่าว Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ. 2559. แพทย์ไทยผ่าตัดใส่กระดูกเทียมไทเทเนียมแทน "กระดูกนิ้วหัวแม่มือ" สำเร็จรายแรกของโลก. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.hfocus.org/content/2016/01/11598. 26 กุมภาพันธ์ 2559

อารีรัตน์ คุมสุข. 2559. กระดูกนิ้วโป้ง "ไทเทเนียม" ไทยทำได้..ช่วยผู้ป่วยเนื้องอก. (ออนไลน์). แหล่งที่มา : http://www.naewna.com/scoop/201440. 26 กุมภาพันธ์ 2559

จัดทำโดย : นายนภัสนันท์ ยิ่งเจริญ